Lokale heffingen

Het beleid ten aanzien van tarieven en heffingen is vastgelegd in:

• Nota kostentoerekening 2017

Ontwikkelingen 2017
Tarieven OZB
De tarieven van de onroerendezaakbelastingen (OZB) worden vastgesteld als percentage van de
WOZ waarde. Het percentage WOZ-bezwaarschriften bedroeg in 2017:

Tabel 1: Percentage bezwaarschriften
* Landelijke cijfers stand april 2017, definitieve jaarcijfers zijn nog niet bekend. Op basis van voorgaande jaren zal het landelijk percentage woningen-bezwaren met circa 0,5% stijgen en bij niet-woningen met circa 0,2% (bron: Waarderingskamer).

In 2017 is er lichte toename van het aantal bezwaarschriften. Het aantal toegekende bezwaren is gedaald. In 2016 was van alle waardebeschikkingen 0,6% aangepast naar aanleiding van bezwaar, in 2017 was dit 0,3%.

Belastingopbrengsten en ontwikkeling egalisatievoorzieningen
De begrote en werkelijke belastingopbrengsten betreffen:

Tabel 2: Belastingopbrengsten

Toelichting op de belastingopbrengsten

Rioolheffing
De baten zijn lager dan begroot als gevolg van een herziening van een aantal aanslagen grootverbruik. Hierbij is de werkelijke hoeveelheid geloosd afvalwater lager gebleken dan eerder was berekend.

Toeristenbelasting
Vanaf 2014 is een toename van het aantal overnachtingen zichtbaar, die trend heeft zich in 2017 verder voortgezet.

Vanaf begrotingsjaar 2018 is inzicht in de begroting opgenomen voor de kostendekkendheid van tarieven. Dit was voor 2017 nog niet het geval in de begroting. Op grond van de notitie overhead 2016 uitgebracht door de Commissie BBV geven we deze informatie wel in het jaarverslag 2017.

Kostendekkendheid

Rioolheffing
De kostendekkendheid is 100%. Deze lijn is bij de Begroting  2017 ingezet.

Verdeling van kosten en dekking volgens model:

Afvalstoffenheffing
De kostendekking is volgens de begroting 100%. In werkelijkheid zitten we hier iets boven. De egalisatievoorziening blijft op hetzelfde niveau, behoudens enkele fluctuaties.

Verdeling van kosten en dekking volgens model:

Begraafrechten
Op dit moment kunnen we niet voldoen aan het uitgangspunt van 100% kostendekking; Die stijging hiernaar toe is te hoog, zeker omdat de tarieven vergeleken met andere gemeenten al hoger liggen.
In 2018 bekijken we de dekking van de kosten opnieuw.

Verdeling van kosten en dekking volgens model:

Marktgelden
Het tarief Marktgelden is in  2017 (€ 0,68 cent per m2) inclusief mobiele stroom. De kostendekkendheid is volgens de begroting 100%. In werkelijkheid is de kostendekkendheid over 2017 boven de 100 % uitgekomen. De lasten van de markt in Zaandam op zaterdag zijn lager dan begroot door een meevaller bij de elektriciteitslasten. We analyseren of deze meevaller incidenteel of structureel is.

Verdeling van kosten en dekking volgens model:

Parkeerbelasting (naheffingsaanslagen)
Het Rijk schrijft een maximum tarief voor dat gemeenten als naheffingsaanslag mogen heffen, indien geen Parkeerbelasting is betaald. Dit bedrag groeit jaarlijks mee met het prijsindexcijfer van de gezinsconsumptie.

Verdeling van kosten en dekking volgens model:

Tarieven rechten (leges)
De verordening op de heffing en invordering van Leges is opgesteld conform het VNG model. De gemeente streeft naar 100% kostendekkendheid met uitzondering van titel 3.

De legesverordening bestaat uit drie hoofdstukken. De producten in hoofdstuk 1 bestaan voor 95% uit diensten die geleverd worden aan individuele inwoners zoals informatie uit het gemeentearchief, paspoorten, identiteitskaarten, rijbewijzen en huwelijksvoltrekkingen. Ongeveer 5% van de diensten wordt geleverd aan (kleine) ondernemers zoals standplaatsen en vergunningen winkeltijdenwet.
De belangrijkste bestuurlijke afweging richt zich op hoofdstuk 2, 'de omgevingsvergunningen'. De producten binnen dit hoofdstuk betreffen met name de dienstverlening voor het verlenen van omgevingsvergunningen op het gebied van bouwen (bijna 95%). Daarnaast gaat het om sloop, asbestverwijdering, het maken van een uitrit, kap en monumenten. De consequentie van 100% kostendekkendheid wordt afgewogen tegen een betaalbaar (verbetering van het) leefklimaat van de inwoners en het vestigingsklimaat binnen de gemeente.

Binnen hoofdstuk 3 zijn het vrijwel allemaal diensten aan (kleine) ondernemers zoals horeca-exploitatievergunningen en evenementenvergunningen (buurtfeesten, kleine braderieën, Koningsdag, muziekfestivals e.d.). Deze vergunningen dragen bij aan een prettig leef- en vestigingsklimaat in onze stad en de regionale en landelijke promotie van Zaanstad. Vanwege deze reden zijn deze leges niet kostendekkend.

Verdeling van kosten en dekking volgens model:

In 2017 zijn de baten via een begrotingswijziging met € 240.000 verhoogd  en de directe lasten met € 105.000 toen bleek dat er meer documenten werden afgegeven dan verwacht. Vanwege deze reden is de dekking iets boven de 100% uitgekomen. De personeelslasten en overhead zijn gelijk gebleven aan de begroting.

In 2017 is de begroting van de baten via een wijziging met € 1,2 miljoen verlaagd doordat de aanvragen voor grote projecten achterbleven bij de verwachting. Deze post is lastig te begroten. Hierdoor is de kostendekkendheid uitgekomen op 76%.

Deze vergunningen dragen bij aan een prettig leef- en vestigingsklimaat in onze stad en de regionale en landelijke promotie van Zaanstad. Vanwege deze reden zijn deze leges niet kostendekkend.

Stand en verloop van de egalisatievoorzieningen

Tabel 3: Stand en verloop van de egalisatievoorzieningen

Toelichting

Egalisatievoorziening Afvalstoffen

In 2017 is een bedrag 438 gedoteerd aan de egalisatievoorziening Afvalstoffen. Dit saldo is afkomstig van voorziening dubieuze debiteuren en ontstaan door vrijval na berekening van het benodigde niveau van die voorziening.

Egalisatievoorziening Riolen

In 2017 is een bedrag 451 gedoteerd aan de egalisatievoorziening Riolen. Dit saldo is afkomstig van voorziening dubieuze debiteuren en ontstaan door vrijval na berekening van het benodigde niveau van die voorziening.

Woonlasten

Tabel 4: Woonlasten 2017 Zaanstad t.o.v. overige 37 grote gemeenten
Noot: In bovenstaande tabel zitten verschillen die niet direct zichtbaar zijn. Hiermee moet rekening worden gehouden als conclusies worden getrokken uit de vergelijking. Sommige gemeenten zijn bijvoorbeeld (nog) niet volledig kostendekkend voor de afvalstoffenheffing en/of het Rioolheffing. Andere gemeenten heffen bijvoorbeeld geen afvalstoffenheffing, Rioolheffing en/of hondenbelasting, maar verdisconteren dit in de opbrengst van de OZB.

Kwijtschelding

Tabel 5: Kwijtschelding heffingen

Zaanstad hanteert een kwijtscheldingsnorm van 100% en voert daarmee een maximaal kwijtscheldingsbeleid. Kwijtschelding kan o.a. worden verleend indien men:

• AOW heeft, eventueel aangevuld met een klein pensioen;
• een bijstandsuitkering heeft;
• een inkomen uit werk heeft dat niet hoger is dan een bijstandsuitkering;
• studiefinanciering krijgt en niet al te hoge bijverdiensten heeft;
• een zakgeldregeling heeft.

Kwijtschelding kan worden verleend voor de volgende belastingen en heffingen:

• Afvalstoffenheffing
• Rioolheffing
• Hondenbelasting voor de eerste hond

Tabel 6:  Kwijtschelding heffingen

In het jaar 2017 zijn 3.524 verzoeken om kwijtschelding geautomatiseerd afgehandeld.

Daarnaast ontvingen 221 cliënten kwijtschelding op basis van toetsing door het Hoogheemraadschap (samenwerkingsafspraken) en zijn 3.396 verzoeken handmatig afgedaan. In totaal leidde dit tot 2.197 geheel of gedeeltelijk toegewezen kwijtscheldingsverzoeken. Dit maakt het totaal aan toegewezen kwijtscheldingsverzoeken 5.721. Ten opzichte van 2016 (6.006) een afname van 4,7% van het aantal toegewezen verzoeken.

Hierbij opgemerkt dat vanaf 2016 ook de handmatige verzoeken eerst automatisch worden getoetst. Dit geeft een administratieve lastenverlichting voor de burger, maar leidt wel tot een langere doorlooptijd. Van de verzoeken die eind 2017 nog in behandeling waren, worden naar verwachting nog circa 180 verzoeken in 2018 geheel of gedeeltelijke toegewezen. Hiermee komt het werkelijke aantal geheel of gedeeltelijk toegewezen kwijtscheldingsverzoeken op het niveau van 2016.